Transit

Brice Pauset | Theorie der Tränen: Atem | 2009

Deze nieuwe compositie, die deel uitmaakt van een cyclus gewijd aan ‘tranen’, wakkert de dialoog aan tussen het huilen en  de ademhaling. Iedereen heeft het al wel ervaren: huilen gaat gepaard met een ongewone, dwangmatige en drukkende ademhaling die spreken vaak onmogelijk maakt. Ik beschouw tranen – onze tranen – als een soort geconcentreerde emotie, een manifestatie van het gevoelsmatige, herleid tot de essentie, en, nog duizelingwekkender, tot een permanente essentie: niet-actueel, ongrijpbaar. De spec-taculaire traan die men kan zien op de Kruisafneming van Rogier van der Weyden, rond en volkomen met zijn 15 milligram, is van dezelfde natuur als deze die jij of ik zal laten, vandaag of morgen, of bij een latere gelegenheid, vreugdevol of triest.


Lees verder »

Bij Rogier zijn de monden doorgaans gesloten, zoals dat de gewoonte was bij portretten. In religieuze portretten ligt dat echter anders. Hier zijn de monden lichtjes geopend. Er wordt niet gepraat, maar de ademhaling circuleert; die ademhaling die aan de oorsprong ligt van het christendom, een ademhaling die nochtans ver verwijderd is van het schilderkunstige. Voor een muzikant is de ademhaling echter een soort voortdurend aanwezige maatstaf: ze meet de kleine en grote ritmische en metrische periodes, ze laat iets gemeenschappelijks ontstaan tussen de wereld van de spraak, de taal, de zang en het instrument. Deze nieuwe compositie neigt naar een muziek met een zwakke articulatie, in de lijn van het ‘negatieve stemgebruik’ waarrond ik al lange tijd werk. De stem wordt gebruikt om een taal over te brengen die dwingend is in wat ze belooft; hetzij een taal die nog begrijpelijk is (de taal overgebracht door zang), hetzij een taal die het domein van de betekenis al voorbij is (de taal die gemetaforiseerd en gecondenseerd is in de instrumenten). Dit alles met de bedoeling om geleidelijk aan dichter bij een muziek te komen op de grens van het mogelijke. Dit alles is misschien slechts een poging van mijn kant om een uitgebreid zelfportret te maken, maar is Rogier destijds, in zijn Sint-Lucas, niet voor dezelfde verleiding bezweken? Dit werk werd geschreven in opdracht van TRANSIT, waar het op 23 oktober 2009 gecreëerd werd door Ictus Ensemble.




Ook interessant...

Kijk ook eens naar deze werken

De TRANSIT collectie is een initiatief van MATRIX [Centrum voor Nieuwe Muziek], in samenwerking met Festival 20/21 en met de steun van Stad Leuven.