Aer voor klarinet, cello en piano (1991) […] maakt deel uit van  Beat Furrers onderzoeken naar processen in de jaren 1990 en thematiseert muzikale aggregaatstoestanden. De titel verwijst naar ideeën van de pre-Socratische natuurfilosofen, die de lucht begrepen als de primordiale basis van het bestaan. Lucht is “grenzeloos, maar niet ongedefinieerd, maar eerder gedefinieerd; … Ze is anders, in haar dunheid en haar dichtheid, die overeenkomt met de eigenschappen van de dingen. En ze wordt losgemaakt door vuur, ze condenseert in wind en wolken, en door nog grotere concentratie wordt ze water, dan aarde, dan steen. Alles, echter, ontstaat uit lucht”. 

Ook “neemt ze een eeuwige beweging aan, wat resulteert in verandering. Het samentrekken en condenseren van het materiaal is de koude, het dunne; het verzakken, anderzijds, is de warmte. Alles ontstaat uit lucht, en alles gaat er opnieuw in op” (Simplicius, over Anaximenes). Deze beschrijving zou bijna het scenario kunnen zijn van Aer. De klarinet – een blaasinstrument – vormt een sonoor continuüm, overbrugt brede ruimtes in een snelle beweging en een bijna oneindige lijn. De cello en de piano voegen individuele, selectieve, ruisachtige interrupties toe; maken gebruik van heterogene speeltechnieken, alsof een zeer gevarieerde groep instrumenten klank zou produceren in verschillende kamers. In analytische termen gaat het hier om een lijn die viermaal samen wordt gespeeld, hoewel ze gefilterd wordt in de cello en de piano, zodat slechts individuele momenten doorschemeren. De furieuze beweging leidt echter tot stilstand en de muziek bevriest op een ‘stollingspunt’. Eerst verdwijnt de klarinetpartij in herhaalde trillers in het allerhoogste register. Van daaruit neemt een mechanisch,  metaalachtig tikken over, dat wordt gespeeld door de piano op de gedempte mi4-snaar. Daarna worden de gebeurtenissen schaarser. In het tweede deel verschijnen de aggregaatstoestanden in een andere organisatie. ‘Multiphonics’ in de klarinetpartij leiden “erg kalm” naar een slotsectie, die eerst uitbarstingen met zich meebrengt. Daarna worden deze echter schaarser, en is er een zachte echo, alsof het geheel oplost in de lucht. [Marie Luise Maintz]

Foto: David Furrer