Zowel het woord percussie als het woord trance roepen meteen het beeld op van jammende muzikanten in (liefst) verre streken. Maar natuurlijk vindt men het slagwerk niet alleen in exotische streken; overal wordt klank ontlokt aan een
onmetelijk amalgaam van instrumenten.

Nochtans is het niet makkelijk voor een componist van vandaag om voor ‘slagwerk’ te schrijven, zeker wanneer hij niet wil vervallen in de tot clichés verworden voorbeelden van cross-over en wereldmuziek, in de technische bravourestunten van de nieuwe complexiteit, in de neomystiek van de zacht luidende kerkklokken in Romaanse kapellen, of in de zich opnieuw manifesterende ritmische constructies van de jonge Cage.

Gelukkig voor mij hebben twee recente (muzikale) ontmoetingen mij een mogelijke weg gewezen. Ik was onlangs in Australië, waar een vriend mij wees op de poëzie van Les Murray, waarin deze laatste parallellen zoekt tussen de eerste stammen die de IJstijden trotseerden en wij. Eén van zijn gedichten, ‘The trances’, leverde mij meteen de titel van het werk. En een programma om rond te werken. In het nieuwe werk zou ik verscheidene vormen van ‘trance’  confronteren: van de trance die de trommelaar van de plaatselijke fanfare voelt eens hij in de groove raakt tot de trance die het Afrikaanse ensembleslagwerk haast onvermijdelijk opwekt. Zonder te kopiëren, maar door die  verschillende muziekuitingen tot hun uiterste kern te gaan herleiden en er daar dan onbevooroordeeld mee aan de slag te gaan. Een werkwijze die ik bijvoorbeeld ook al in Mozarts Strijkkwartet KV 464 heb aangetroffen: ook hij heeft het hele laatste deel opgebouwd uit een heel beperkt aantal motieven die alles leveren, zowel harmonisch, ritmisch als motivisch. Toen ik terugkwam in België verscheen net Salman Rushdie’s laatste roman Shalimar the clown. Hierin beschrijft Rushdie op onvergetelijke wijze hoe iemand door trance op een bepaalde manier de tijd waarin hij leeft kan doen vertragen, terwijl alles rondom hem gewoon zijn gang gaat. Dit idee was voor mij het ontbrekende puzzelstukje voor mijn partituur: alles in het stuk zou zich moeten schikken rond het centrale moment van haast volledige stasis, het opheffen van elk continuïteitsgevoel. De symmetrische totale vorm drong zich daardoor haast vanzelf op, alhoewel de terugkeer van de proloog toch nog voor een akoestische verrassing zou kunnen zorgen.

The trances werd gecomponeerd in opdracht van TRANSIT en aldaar gecreëerd op 28 oktober 2006 door Schlagquartett Köln. (Frank Nuyts)