Transit

Enno Poppe | Holz | 2003

 Holz Öl Knochen zijn drie composities voor ensemble waarvan de titels fungeren als meerduidige symbolen voor het organische. Met ‘hout’ bedoel ik zowel de natuurlijke toestand ervan (bijvoorbeeld de bomen in een bos) als het het materiaal dat aan vele bewerkingen kan onderworpen worden. Het is een soortgelijk materiaalbegrip, dat zowel verwijst naar het organisch gegroeide als naar de bewerkingen daarvan dat ik in mijn muziek voor ogen heb.
In Holz (1999-2000) zijn twee basisideeën aanwezig die elkaar kruisen en aanvullen. Dit werk is vooreerst een uitgesproken solowerk voor de klarinet, die een van het begin tot het einde doorlopende keten van ongeveer 900 cellen speelt. Deze cellen worden aan verschillende bewerkingen onderworpen: er worden motieven mee gebouwd, ze worden onderling van plaats verwisseld en ze worden getransformeerd.


Lees verder »

Door deze constante bewerkingen van het basismateriaal komt het stuk eigenlijk nergens tot rust. De tweede basisidee bestaat in het nieuwe harmonische concept dat ik in dit stuk voor het eerst heb toegepast. De karakteristieke samenklanken van Holz zijn gebaseerd op een onreine stemming of op andere complexe toonverhoudingen. Ze worden verkregen door een basisakkoord volgens een bepaalde stuurfrequentie te moduleren. Akkoordopeenvolgingen ontstaan dan door ofwel het basisakkoord ofwel de stuurfrequentie te wijzigen, niet beide tegelijk. Op die manier behouden de verschillende akkoorden een opvallend waarneembare onderlinge verwantschap. Voor de intonatie van deze complexe samenklanken worden de musici geholpen door het keyboard, waarin meer dan twintig verschillende stemmingen tot op een honderdste van een toon nauwkeurig geprogrammeerd zijn. Anderzijds ben ik geen purist. De snelle passages, vaak in het extreme register van de instrumenten, maken een absoluut zuivere intonatie trouwens onmogelijk. De enscenering van het conflict tussen de compositorische systematiek enerzijds die zich door haar eigen stringente regels in vraag stelt anderzijds, vormt een rode draad in mijn werk. Ook compositorische regels immers behoren tot het muzikale materiaal en zijn als zodanig onderdeel van de muziek als tijdelijk proces.




Ook interessant...

Kijk ook eens naar deze werken

De TRANSIT collectie is een initiatief van MATRIX [Centrum voor Nieuwe Muziek], in samenwerking met Festival 20/21 en met de steun van Stad Leuven.