Transit

Georg Friedrich Haas | ...wie stille brannte das Licht | 2013

Het belangrijkste kenmerk van Georg Friedrich Haas’ creatieve werk is de aandacht voor een minutieuze creatie van klanken. Haas richt zijn aandacht op de mogelijkheden van microtonaliteit en de complexe interne beweging van klank (bijvoorbeeld de gecombi-neerde effecten van verschillende boventonen of harmonieken), en creëert zo klankwerelden en harmonische kleuren die verder gaan dan de traditionele getemperde chroma-tische scala. De belangrijkste invloed op Haas’ muziek is Ivan Vyšnegradski's poging om een ‘ultrachromatische’ klank te creëren, en het inzicht dat microtonale gradaties in feite niet zo bijzonder zijn als we zouden denken: of het nu in muziek is of in complexe alledaagse klankwerelden, of in de melodieën van onze gesproken taal, waar we de kleinste verschillen in toonhoogte waarnemen.

 


Lees verder »

Deze elementen vinden we ook terug in de cyclus …wie stille brannte das Licht. Toen Haas de vocale partij schreef was hij geïnspireerd door het enorme bereik van Sarah Wegener, en het ongelofelijke gemak en de precisie waarmee ze microtonale muziek intoneert. Deze partij is haar, als eerste uitvoerder van het werk, op het lijf geschreven. De vocale partij is verdeeld in twee secties. Enerzijds, in delen 2, 4, 5 en 7, gebaseerd op gedichten van Georg Trakl, Theodor Storm, August Stramm en Else Lasker-Schüller, is de vocale partij verbonden met de tekst op een vrij conventionele manier, waarbij de kwarttonen en glissandi zelfs gebaseerd zijn op de spraakmelodie. Dit klinkt dus allesbehalve ‘on-natuurlijk’. Anderzijds krijgt de stem haast ‘instrumentale’ kwaliteiten, meer bepaald in delen 1, 3 en 6. Deze stukken klinken haast als instrumentale preludes of interludes, niet gebaseerd op een semantische tekst, maar exclusief op de vocalisatie van verschillend samengestelde klanken. De harmonie van de instrumentale partij is even subtiel gecon-strueerd, bijvoorbeeld in de gecomponeerde boventonenreeks en de bijhorende ‘beat’ effecten (in het zesde deel), de vermengingen in het tweede deel die de invloed van Olivier Messiaen verraden, of de complexe akkoordopeenvolgingen die herhaaldelijk terug-keren naar het zogenaamde Vyšnegradski akkoord en zijn varianten. [Andreas Günther]




Ook interessant...

Kijk ook eens naar deze werken

De TRANSIT collectie is een initiatief van MATRIX [Centrum voor Nieuwe Muziek], in samenwerking met Festival 20/21 en met de steun van Stad Leuven.