exit to enter werd in 2013 gecomponeerd voor Nadar Ensemble in opdracht van het festival Acht Brücken | Musik für Köln. Voor mij is exit to enter het hoogtepunt in een reeks com-posities met live video en het eindpunt qua mogelijke dichtheid in de omgang met uitgecomponeerde live video. Het stuk balanceert al op de grens van de overbelasting. Wie bij de eerste beluistering alle verbanden zou zien, heeft geen geluk.
Dat is trouwens meestal zo bij muziek, al realiseert men zich dat niet zomaar. Bij exit to enter merkt men het dui-delijk, misschien omdat men alles wat men hoort tegelijk ook ziet, of omdat men soms niets hoort maar toch iets ziet. Soms gaat het om iets vanzelfsprekend. Muzikanten komen tijdens een concert op (enter) en gaan weer af (exit), ze maken bewegingen tijdens het spelen (ook als ze niet spelen) en ze hebben meestal instrumenten in hun handen. Bij het beluisteren van exit to enter concentreert men zich op deze aspecten, om de draad niet kwijt te geraken. Deze handelingen worden de inhoud; ouderwets gesproken worden ze het materiaal. De vraag naar de identiteit van wat men ziet en hoort speelt in exit to enter evenzeer een rol. De bijhorende onzekerheid, die in de media en in de menselijke communicatie al langer bediscussieerd wordt, is een teken van onze tijd dat hier even-eens tevoorschijn komt. Hetzelfde geldt voor de vraag naar de oorsprong van de muziek. Het is namelijk niet duidelijk of de muziek van mij is; het is alleen hier en daar duidelijk dat ze dat niet is.
Deze actuele thema’s horen volgens mij als vanzelfsprekend thuis in een actuele com-positie. Misschien is dit onze eigentijdse variant van de sonatevorm. En net zoals in een sonatevorm gaat het eigenlijk vooral om de details. Wat gebeurt er bijvoorbeeld precies met de communicatie binnen het ensemble als die communicatie een deel van de com-positie wordt? Wat gebeurt er als het instrument, de speelbeweging en de klank van elkaar gescheiden worden? (Op de televisie en op het internet is dit al normaal gewor-den.) Het gaat er mij dus niet om ergens op te wijzen, maar om ergens mee te werken. Daarbij vervangen muzikale betekenissen datgene wat vroeger materiaal genoemd werd, en de muzikale vorm verwordt tot strategie. [MB]
De TRANSIT collectie is een initiatief van MATRIX [Centrum voor Nieuwe Muziek], in samenwerking met Festival 20/21 en met de steun van Stad Leuven.